2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası Konsolide metin

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nca düzenlenen iddianameyle; Halkların Demokratik Partisi hakkında Anayasa Mahkemesi’nde temelli kapatılma davası açılması sonrası, kapatma kararı verilmesi halinde, söz, faaliyet ve eylemleri ile partinin kapanmasına sebebiyet veren ve kapatma kararıyla birlikte siyasi yasak alan milletvekillerinin hukuki durumunun ne olacağı sorusu gündeme geldi. Bu meseleye cevap bulmak amacıyla yazımızda ele alacağımız hukuki sorun; kapatma davasında, hakkında siyasi yasak istenen ve kapatma kararı çıkması durumunda beyan, faaliyet ve eylemleriyle partinin Anayasaya aykırı eylemlerin odağı haline gelmesine, kapatılmasına sebebiyet veren milletvekillerinin bu görevlerinin devam edip etmeyeceğidir. Türk Hukuku’nda iki türlü arama olup, bunlar idari/önleyici arama veya önleme araması ve adli, yani suç kolluğu tarafından yapılan aramadır. “Muhafaza/koruma altına alma” olarak bilinen usul geçici olup, elkoyma öncesinde suça ve/veya yasağa konu olabilecek delil ve malların tutulmasıdır ki, bundan sonra elkoyma tedbir süreci başlar ve müsadere, yani malın mülkiyetinin Devlete geçmesi mahkeme kararı ile gündeme gelir. Elkoyma, suça veya yasağa konu olabilecek malvarlığının geçici olarak fiili ve/veya kaydi şekilde mal sahibinden veya zilyedinden alınmasıdır. Önleme araması; genel mahiyette yapılan arama olarak bilinse de, yine Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu (PVSK) m.9’da gösterilen sebep, şekil ve şartlarla gerçekleştirilebilir. Önleme aramasında elkoyma olmaz, sadece malın koruma altına alınması mümkündür. Adli aramada ise, işlendiği iddia veya teşebbüs edildiği iddia edilen bir suçla ve/veya faili ile ilgili makul şüphe altında bulunabileceği yerlere bakılır. Ancak adli aramada, hangi suçla ilgili arama kararı verilmişse bundan umulan, bununla birlikte bununla veya bunsuz başka suçu ilgilendiren delile de ulaşılabilir ki, bunun adına “tesadüfen elde edilen delil” denir (umulmayan delilin elde edilmesi de denilebilecek bu usul Ceza Muhakemesi Kanunu m.138/1’de öngörülmüştür).

Bu düzenlemenin sebebi ise web sitesi oluşturacak kişinin yeterli bilgisi olduğu için birden fazla kişi birleşip web sitesi hazırlarsa kanuna aykırı suç unsuru öğe meydan getirebilecek teknik bilgiye sahip olmalarıdır. İki kişi birleşip web site açmak için tek koşul her iki kişininde devlette çalışıyor olması gerekir. Alan yeri kanada olan web sitelerini kriminal kod ile şifreleyip ,  denetimini sağlamaktadır. Web sitelerini dünyaya açılması halinde , denetim sağlamak için kullanılan kriminal kodun kırılma olasılığı olduğu için özellikle hayır işleri , gösteri ve bireysel alanda kurulan bahis ve kumar sitelerinin dünyaya açılmasını engellemektedir. Kanada yasalarına göre bilişim ortamlarında oynanan sanal kumar ve pinup giriş ile ilgili oluşan yasaya aykırılıklar için yetkili tek mahkeme “Prince Edwards Island Supreme Court”  yani Prens Edward adası yüce mahkemesi görevli mahkemedir. İdari para cezası, idari makamlar tarafından, konusu suç teşkil etmeyip kabahat olarak nitelendirilerek yasaklanan eylem ve davranışlar sonucunda doğrudan yetkili idari makamlarca verilen para cezalarıdır. İdari para cezalarının en önemli özelliği bir suça istinaden değil, kanunen kabahat olarak tanımlanan davranışlar üzerinden düzenlenmeleridir. Kanunda suç olarak tanımlanmış fiillere karşılık verilecek para cezası adli para cezası olarak nitelendirilirken, kabahat olarak tanımlanan fiillere karşılık verilecek para cezası ise idari para cezası olarak nitelendirilir. Her ne kadar adli para cezaları kimi durumlarda hapis cezasına çevrilebiliyor olsa da idari para cezalarının hapis cezasına çevrilmesi mümkün değildir.

– Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu tarafından, Anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir. Kriptoyu finansal hizmetlerden açıkça ayrıştırmak bazı acil faydalar sağlayacaktır. Kripto işlemlerindeki bireysel katılımcılar, itibari paranın kripto alım satım sistemine girip çıkması gerçek, düzenlenmiş finansal sistem ile herhangi bir bağlantının kapsamı olduğu sürece, kripto paralar üzerinde kumar oynamak için kripto “kredi verenleri”, “aracı kurumları” ve “borsaları” kullanmaya devam edebilecektir. Bir coin’in veya token’in menkul kıymet mi yoksa emtia mı olduğu veya bankacılık veya menkul kıymetler veya emtia düzenlemelerinin kripto işlemleri için uygun olup olmadığı konusundaki bitmez tükenmez tartışmalar geçmişte kalacaktır. Finansal düzenleyiciler, dikkat edilmesi gereken pek çok sorunu olan geleneksel finansı düzenlemeye geri dönebilirler. Eyalet yasalarına göre para ileticisi olarak düzenlenen kripto alım satım kuruluşları, bu yasalara tabi olmaya ve Federal BSA/AML (Bank Secrecy Act/Anti-Money Laundering; Banka Sırları Yasası/Kara Para Aklamayı Önleme) ve para hizmeti faaliyet kuralları da uygulanmaya devam edecektir. New York’un Bit Lisans yasası gibi bir “mavi gök yasası” (blue sky law) menkul kıymet/emtia çerçevesi dışındaki kripto faaliyetlerini özel olarak düzenleyen eyalet yasaları, kripto satımcıları üzerinde tüketici ve ticari uygulama kısıtlamaları oluşturan özel yasalar olduklarından yargı yetkisi oluşturmak için geleneksel finansal hizmet tanımlarına dayanmazlar. Bu ayrım, kripto alım satımının finans ve bankacılık sistemlerinden tamamen izole edileceğini öngörüyor. Bankaların, aracı kurumların, yatırım danışmanlarının, para yöneticilerinin ve emeklilik fonlarının (geleneksel, düzenlenmiş finansal altyapının parçası olan herhangi bir kuruluş veya bağlı kuruluşun) kripto işlemlerine katılması, katılımcılara hizmet vermesi veya bunları desteklemesi veya kaldıraç eklemesi yasaklanmalıdır. Bu muhtemelen kripto alım satımındaki büyümeyi yavaşlatacak ve hatta tersine çevirecektir. Kumar oynamanın birçok dezavantajı göz önüne alındığında, bu muhtemelen iyi bir şeydir.

• Cezanın yerine getirilmesi sırasında, hizmete ilişkin hâller hariç, günde toplam bir saati geçmemek üzere ziyaretçi kabul edilebilir.
• Burada geçen itiraz kanun yolu ile CMK m.308 ve m.308/A’da düzenlenen Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve bölge adliye mahkemesi cumhuriyet başsavcılığının itiraz kanun yolları sadece isim olarak benzer olup, ilki olağan ve ikincisi de olağanüstü kanun yolu olmak üzere birbirinden farklıdır.

İhtar cezası altı ay, yarışmadan men ve süreli hak mahrumiyeti cezaları ise üç yıl infaz edilmedikleri takdirde ortadan kalkar. Ceza kararlarında zamanaşımı, kararın kesinleştiği veya ceza infazının herhangi bir suretle durduğu günden işlemeye başlamaktadır. Görüldüğü üzere, GSGM ile özerk federasyon arasında imzalanacak bir protokol ile özerk federasyonun GSGM personelinden yararlanması olanaklı hale getirilmektedir. Aşağıda, TFF’nin özerkliği konusu incelenirken de değinileceği gibi[70], GSGM, kamu hizmetini yürütmekle görevli bir kamu kurumudur ve dolayısıyla yüklendiği kamu hizmetini yürütmek için GSGM bünyesinde çalışan personel de devlet memuru statüsündedir ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi bulunmaktadır. Maddesine göre asli ve sürekli görevlerde devlet adına çalıştırılmaları esas iken, özel hukuk hükümlerine tabi kılınan özerk federasyonlarda devlet memurunun çalıştırılması yoluna gidilmesinin hukuka uyarlığı tartışmalıdır. Konfederasyonlar, üyeler ve ligler; bu kuruluşların üyeleri, bağlı oyuncuları ve resmi görevlilerin STM tarafından alınan kararlara uymasını temin eden bağımsız bir yargılama makamı olarak STM’nin tanınmasında mutabıktırlar. Aynı yükümlülük lisanslı müsabaka ve oyuncu temsilcileri bakımından da geçerlidir. Ulusal mahkemelere yapılan başvuruların incelenmesi üzerine verilen kararların, FIFA düzenlemelerinde özel olarak öngörülmesi durumu dışında, STM tarafından incelenmesi mümkün değildir. Belirtilen hükümleri teminen, federasyonlar, kendi düzenlemelerine, kulüplerin ve üyelerinin bir anlaşmazlığı ulusal mahkemelere götürmelerini yasaklayan ve herhangi bir anlaşmazlığı federasyonun, uygun bir konfederasyonun ya da FIFA’nın yargılama yetkisine sunmalarını gerekli kılan bir hükmü koymakla yükümlüdürler[29]. Maddesine göre FIFA; merkezi Lozan/İsviçre’de olmak üzere, FIFA, üyeler, konfederasyonlar, ligler, kulüpler, oyuncular, resmi görevliler ve lisanslı müsabaka ve oyuncu temsilcileri arasında vuku bulan anlaşmazlıkları çözmek amacıyla kurulan “bağımsız” Spor Tahkim Mahkemesi’ni (Court of Arbitration for Sport-CAS-, Trıbunal Arbitral du Sport-TAS-STM) tanımaktadır[27].

Ceza Yargılamasının son 10 yılında deliller konusunda dört büyük sıkıntı yaşandı. Bu dörtlüyü; suç örgütü, gizli tanık, dinleme-teknik takip ve dijital veriler olarak sıralayabiliriz. Hükümete karşı darbe suçunun işlendiğinden bahsedilebilmesi için; cebir ve şiddet kullanılarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmaya kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs eylemini gerçekleştirmek üzere, sanıklar arasında önceden gizli bir ittifakın, yani suçu işlemeye yönelik anlaşma ve işbirliğinin bulunduğunun tespit edilmesi gerekir. “E-posta/e-mail” adı ile bilinen elektronik posta veya haberleşme yönteminin, adli maksatlı olarak Ceza Muhakemesi Kanunu m.135 ve idari, yani önleyici maksatlı olarak Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu ek m.7 ile Jandarma Teşkilatı Kanunu ek m.5 ve istihbarat, yani bilgi toplama amaçlı olarak Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu m.6 uyarınca teknik takibi mümkün olabilmektedir. Hukuk düzeninde; hiç ödenmeyen veya eksik ödenen borçların takip ve tahsilini alacaklının kendisi yapamaz. Bizde ihkak-ı hak, yani hak sahibi tarafından alacağın tahsili kabul edilmemiş, hatta suç sayılmıştır. Alacaklıya tahsilat konusunda meşru olmayan zeminde yardım eden de “yağma” suçunu işlediği iddiası ile suçlanır.

İstisnai durumlarda gidilen ve masrafları karşılanan gezinin haber yapılması halinde de gezinin davet olduğu açıkça belirtilmelidir. Cesetleri yakın plan gösteren, kan ve şiddet unsurları içeren fotoğraflara yer verilmemelidir. Gizli kamera gibi teknolojik yöntemler sadece yayınlanmasında kamu yararı olan ve başka türlü elde edilemeyecek istisnai durumlarda kullanılmalıdır.Drone gibi insansız hava araçlarıyla fotoğraf ve görüntü çekimi sırasında özel hayatın gizliliğine saygı gösterilir. Hava trafiği ve uçuş güvenliği dikkate alınır, insan ve diğer canlıların hayatını tehlikeye atacak tutum ve davranışlardan kaçınılır. Üyeler sonraki seçimlerde aynı ya da başka organlara yeniden seçilebilir. Organlara seçilme niteliğini taşıyan asıl üyelerin listeleri Yönetim Kurulu’nca üye kayıt defterindeki bilgilere göre düzenlenir ve Genel Kurul salonunda ilan edilerek duyurulur. Organlarda boşalma oldukça yedekler en fazla oy almış olandan başlanarak aynı organ tarafından göreve çağırılmak suretiyle boşluklar doldurulur. Seçime Katılabileceği Başkanlık Divanınca duyurulmuş ve seçim mahaline asılmış basılı listeler, üzerinde değişiklik yapılmaması koşuluyla geçerli sayılır. Madde 27- Genel Kurullarda Yönetim Kurulu, Denetim Kurulu, Onur Kurulu ve Balotaj Kurulu üyeliği seçimleri oy pusulalarında aday yazmak veya blok liste yöntemiyle ve gizli oy açık tasnif esasına göre yapılır. Madde 25- Balotaj Kurulu Genel Kurulda seçilen 10 üye ile Yönetim Kurulu adına Başkan ya da Başkan Yardımcısı, Genel Sekreter ve Yönetim Kurulunca görevlendirilen bir Yönetim Kurulu üyesi olmak üzere 13 kişiden oluşur. Kurulun ilk toplantısında üyeler aralarından bir başkan ve sekreter seçerler. Denetçiler, Yönetim Kurulu kararıyla gerekli görülen Yönetim Kurulu toplantılarına gözlemci olarak katılabilirler.

Öte yandan, söz konusu hükme benzer bir düzenlemeye, GSGM’nin kuruluş kanunu olan 3289 sayılı kanunun 24. Bu düzenleme ile spor kulüplerinin, profesyonel takımlarını TTK hükümlerine göre kuracakları veya kurulmuş olan şirketlere devredebilmesi, profesyonel futbol takımlarını ise “kiraya verebilmesi” olanağı getirilmiştir. Oysa, yukarıda belirtildiği üzere, profesyonel ya da amatör “her türlü futbol faaliyeti” 3813 sayılı kanuna göre TFF tarafından yürütülür ve teşkilatlandırılır. Maddesinde, amatör ve profesyonel futbol faaliyetlerinin, TFF’ye bağlı iki ayrı kurul tarafından yürütüleceği açıkça belirtilmiştir. Tüm bu hükümler çerçevesinde, 3813 sayılı kanunun, spor kulüplerinin profesyonel futbol takımlarını kiralayabileceklerine ilişkin 3289 sayılı kanunun 24. Ülkemizde profesyonel futbol faaliyetleri, 5253 sayılı Dernekler Kanunu’na göre kurulan ve faaliyet gösteren dernek statüsündeki kuruluşlar ya da kamu idare ve müesseselerine ait idman ve spor müesseseleri eliyle gerçekleştirilmektedir. Maddesi hükümlerine göre kulüpler, profesyonel takımlarını TTK’ya göre kuracakları ya da kurulmuş “anonim şirketlere” devredebilirler[86]. Bir başka anlatımla, profesyonel futbol faaliyetinin anonim şirket statüsündeki kuruluşlarca yapılması da olanaklıdır; ancak, 3813 sayılı kanunun 27. Maddesinde “anonim şirket”ten söz edilmekte iken TFF Profesyonel Futbol ve Transfer Talimatı’nın 14. Dolayısıyla, anılan Talimat hükmü, kulüplerin futbol şubelerini anonim şirket dışında kalan kurulmuş ya da kurulacak şirketlere (örn. limited şirkete ya da kollektif şirkete) devrine olanak sağlaması bakımından 3813 sayılı kanuna ve TFF Ana Statüsü’ne aykırıdır. A) Üyeler dernek düzenine uymak ve derneğe sadakat göstermekle yükümlüdürler. Her üye, Derneğin amacına uygun davranmak, özellikle amacın gerçekleşmesini güçleştirici veya engelleyici davranışlardan kaçınmakla yükümlüdür.

Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, 81 inci maddede yazılı şekilde Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde andiçerler. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erer. Cumhurbaşkanının görevde bulunduğu sürede işlediği iddia edilen suçlar için görevi bittikten sonra da bu madde hükmü uygulanır. Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır. İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların salt çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilir. Oylamada, adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması halinde, sadece Cumhurbaşkanı seçimi yenilenir.

Daha sonra, Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın (ABAD) yapısı, genel olarak yargı denetimi ve Divan’ın yargı yetkisi incelenecektir. Başvuru yolları ve yargısal korumada söz konusu olan dava türleri ile bunların tarafları ve esasları yönünden özelliklerine, rekabet hukuku, çevre hukuku, temel hak ve özgürlüklerin korunması ve diğer alanlardan bazı özellikli sorunları konu alan içtihatlara ağırlık verilecektir. AB’deki yargısal denetimin diğer uluslararası yargı yerleri ile etkileşiminin genel çerçevesi üzerinde durularak, özellikle ABAD’ın yargılamada kullandığı hukuki metinlerin kapsamı ve yargı yetkisinin yorum yolu ile genişlemesi ve bunun AB hukukundaki olumlu ve olumsuz yansımaları ABAD kararları ışığında ele alınacaktır. Bu derste çocuk hukuku ile ilgili temel kavramlar ve çocuk haklarının tarihsel gelişimi, Anayasa’da ve uluslararası anlaşmalarda çocuk hakları, çocuklara ayrımcılık yapma yasağı, çocuğun üstün yararı ilkesi, kamu hukuku ve özel hukukta çocuğun korunması konuları incelenmektedir. Çocuk Hukuku dersi, çocukları ilgilendiren hukuki sorunların “çocuğun yüksek yararı” ilkesi rehberliğinde nasıl çözülebileceğine odaklanmaktadır.